Trong thời kỳ mang thai, cho con bú, phụ nữ đặc biệt dễ bị tổn thương. Vì vậy, việc ăn uống hàng ngày sao cho phù hợp, ngon miệng và đủ chất dinh dưỡng là điều vô cùng quan trọng.
Nhóm thực phẩm cung cấp năng lượng
- Các loại ngũ cốc, khoai củ và các sản phẩm được chế biến từ chúng ( Bánh mì, bánh ngọt, …)
- Gạo nên lựa chọn những loại gạo tốt, phù hợp với sở thích của bà mẹ bầu. Đặc biệt không nên sử dụng hạt gạo quá trắng hay xay nhiều lần, vì khi xay quá trắng sẽ mất đi chất B1 – chất chống phù nề
- Ngô, các loại khoai củ cũng là nguồn cung cấp năng lượng nhưng ít chất đạm (P), do đó chỉ nên ăn dưới dạng trộn, không nên ăn trừ bữa. Các bánh ngọt chỉ nên sử dụng làm bữa ăn phụ
Nhóm thực phẩm giàu chất đạm
- Thịt, cá , tôm, cua, trứng, sữa, …
- Các loại đậu ( đậu tương, đậu xanh, …), lạc hạt, vừng.
Nhóm thực phẩm giàu chất béo
- Mỡ, bơ, các loại dầu thực vất, dầu cá
- Các loại hạt có dầu, vừng, lạc …
- Các loại thịt nhiều mỡ: thịt sấn, thịt gà cả da, cá mỡ, …
Nhóm thực phẩm cung cấp vitamin và chất khoáng
- Rau xanh 300 – 400g/ ngày. Các loại rau có lá, xanh đậm.
- Các loại quả chín như: chuối, đu đủ, cam, xoài….
Dinh dưỡng cho bà mẹ đang cho con bú
Chế độ ăn của bà mẹ trong giai đoạn này đặc biệt cần lưu ý, do cần cung cấp đủ cho hai người là mẹ và bé. Việc tăng tiết sữa của bà mẹ phụ thuộc vào yếu tố ăn uống, nghỉ ngơi, tinh thần thoải mái của bà mẹ và động tác bú của trẻ. Chế độ ăn của bà mẹ ngoài đầy đủ thành phần các chất dinh dưỡng theo nhu cầu còn phải quan tâm đến khẩu vị, yếu tố tâm lý của bà mẹ, tạo cho bà mẹ cuộc sống vui vẻ, thoái mái để tiết được nhiều sữa nuôi con.
Nhu cầu năng lượng của bà mẹ cho con bú: Ngay sau khi sinh con, bà mẹ có chế độ ăn đầy đủ nước và các chất dinh dưỡng, cần ăn đa dạng thức ăn
- Chọn các loại thức ăn thường dùng trước kia, mang nhiều giá trị dinh dưỡng. Lưu ý, tránh sử dụng những loại đồ ăn gây kích ứng, rối loạn tiêu hoá cho bà bầu
- Năng lượng cần nạp vào trong giai đoạn này là 2100 – 2500 kcalo.
- Protein: 2-3g/kg/24h. số lượng P động vật > P thực vật.
- Glucid: 65- 70%.
- Lipit: 20 – 25%, tỷ lệ acid béo không no > acid béo no.
- Chất xơ và vitamin: chất xơ từ nguồn gốc rau, quả tươi, trung bình ngày ăn khoảng 400g rau và 300 – 500g quả chín các loại.
- Nước uống: 1,5 – 2 lít/ ngày để tránh thiếu sữa do thiếu nước.
- Số bữa ăn: 3 bữa chính kèm 2-3 bữa phụ.
- Thực đơn cần cân đối, đầy đủ các nhóm thức ăn theo ô vuông thức ăn gồm thức ăn cung cấp năng lượng, giàu béo, đạm, xơ, vitamin và muối khoáng
Lưu ý: Ở giai đoạn, bà mẹ bỉm sữa không nên kiêng khem quá vì như vậy sẽ thiếu chất và chất lượng sữa sẽ bị giảm sút.